Dlaczego potrzebna nam Deklaracja Agroekologii?
Postawiliśmy przed sobą nie lada wyzwanie. W ramach projektu Agro-Perma-Lab rozpoczynamy prace nad Deklaracją Agroekologii. Choć powstało na świecie już kilka deklaracji i stanowisk ws. agroekologii, chcielibyśmy, by ten dokument był dostosowany do polskiego kontekstu oraz wspólny dla wszystkich środowisk, które działają na rzecz spójnej wizji rolnictwa, polityki żywnościowej, środowiska naturalnego i klimatu.
Agroekologia staje się coraz bardziej uznawaną na świecie koncepcją i zbiorem praktyk, które mogą stać się odpowiedzią na zmianę klimatu, głód i nierówności społeczne. Mówią o niej oddolne organizacje i ruchy chłopskie na całym świecie, lokalne i międzynarodowe organizacje obywatelskie, od kilku lat mówi także FAO, uznając oficjalnie agroekologię za jedną z najważniejszych dróg dla rolnictwa i polityk żywnościowych na świecie.
Najważniejsza we współczesnej koncepcji agroekologii jest jej wielowymiarowość i integralność – łączy ona w sobie praktyki rolnicze, postulaty polityczne, społeczne i ekonomiczne, naukę i tradycję. Jest to propozycja radykalnej transformacji (społecznej, ekonomicznej, w wymiarze produkcji, etc.) i realizacji koncepcji suwerenności żywnościowej w praktyce.
Niestety o agroekologii bardzo często mówią także ci, którzy promują tzw. zrównoważoną intensyfikację czy rolnictwo przyjazne dla klimatu. A te koncepcje nie są propozycją transformacji czy radykalnych zmian, a jedynie praktykami dostosowania się do dominującego modelu przemysłowego systemu rolnego i żywnościowego. Nadal najważniejszy pozostaje w nich efekt skali oraz niska cena, szybkość i łatwość produkcji, a nie jakość żywności czy prawdziwa dbałość o środowisko i człowieka. Paradygmat zostaje ten sam, zmieniają się tylko niektóre metody.
Chcemy więc, by była pełna jasność o jakiej agroekologii mówimy my, i by nasz głos odzwierciedlał ducha koncepcji najbardziej oddolnych, wypracowanych pomiędzy wytwórcami żywności z całego świata.
Zbudowaliśmy Agroekologię poprzez wiele inicjatyw i zmagań. Mamy prawo do dalszego jej rozwijania w przyszłości. Decydentom nie wolno kształtować jej bez nas. Muszą oni szanować i wspierać nasze agroekologiczne procesy, zamiast nadal wspomagać siły, które nas niszczą. Apelujemy do wszystkich ludzi dobrej woli o przyłączenie się do nas w kolektywnym zadaniu współtworzenia Agroekologii, jako części ludowego ruchu na rzecz budowy lepszego świata, świata opartego na wzajemnym szacunku, sprawiedliwości społecznej, równości, solidarności i harmonii z naszą Matką Ziemią.
(Z Deklaracji przyjętej przez Międzynarodowe Forum na rzecz Agroekologii, Nyeleni Center w Mali, 27 lutego 2015 roku)
Chcemy także, gdy przyjdzie w Polsce czas, że agroekologia pojawi się w debacie publicznej i w prawie, móc przedstawić decydentom naszą definicję agroekologii. Definicję przyjętą przez szerokie środowisko rolników, działaczy i aktywistów.
Praca nad Deklaracją
Obecnie, na podstawie obszernej literatury, badań naukowych, raportów, opracowań i stanowisk różnych instytucji, pracujemy nad podstawowym tekstem Deklaracji. Pierwsze konsultacje jej treści przeprowadzimy już w październiku podczas Szkolenia Liderów Agroekologii w Polsce – Agro Perma Lab.
Następnym etapem będzie konsultowanie tekstu (z wypracowanymi podczas szkolenia zmianami) z ekspertami z dziedziny rolnictwa (ekologicznego, regeneratywnego (gleba), agroleśnictwa, permakultury), polityki żywnościowej, rzecznictwa, ekonomii, procesów globalnych, różnorodności biologicznej i ochrony środowiska.
Następnie tekst stanowiska trafi do szerszych konsultacji: podczas II Ogólnopolskiego Forum Suwerenności Żywnościowej, na którym spotkają się przedstawiciele wielu organizacji rolniczych i społecznych, praktycy i naukowcy, a także podczas “Dobrych Żniw” – seminarium dla rolników ekologicznych – oraz w ramach konsultacji online.
Proces konsultacji, zarówno eksperckich jak i społecznych, będziemy prowadzić we współpracy z Koalicją Żywa Ziemia.
Mamy nadzieję, że w pierwszej połowie 2020 roku będziemy mieć naszą wspólną polską Deklarację Agroekologii.